Wpisy oznaczone tagiem

monitory

Optymalizacja z użyciem Trinnov Nova

Opublikowano przez

Nigdy nie byłem do końca przekonany do tzw. kalibracji akustyki pomieszczeń. Zacząłem zmieniać zdanie używając narzędzia Sonarworks, ale system Trinnov Nova sprawił, że uwierzyłem w ich skuteczność.

PreSonus R65 v2

Opublikowano przez

Wszechstronny test R65 v2 potwierdza, że druga wersja monitorów PreSonusa z przetwornikiem typu AMT jest znacznie ciekawsza i bardziej funkcjonalna od pierwszej.
Z testu dowiesz się wszystkiego na temat konstrukcji monitorów, bloku Acoustic Tuning, charakterystyki, budowy i działania bass-refleksu, a także tego, jak monitory sprawdzają się w praktyce.

Pogadanka Na Temat. Monitory, cz. 4

Opublikowano przez

monitory_4Pewno już Was trochę zmęczyło to rozbieranie bass-refleksu na czynniki pierwsze i zapewne oczekujecie jakichś bardziej konkretnych porad i sugestii. Pierwsze pytanie jakie się pojawi zapewne brzmi: „czy lepiej żeby bass-reflex był z przodu czy z tyłu?”. Każdy producent potrafi znaleźć bardzo umiejętne wytłumaczenie zastosowanego rozwiązania i z reguły będzie miał rację. Generalnie: bass-reflex z tyłu wymaga przeprowadzania szeregu różnych prób z ustawieniem monitorów w naszym pomieszczeniu. Z mojego doświadczenia wynika jednak, że jeśli już znajdziemy dobre miejsce i konstrukcja jest wykonana prawidłowo (czytaj: znaleziono optymalny kompromis jeśli chodzi o właściwości głośnika, litraż obudowy, szybkość przetwarzania i właściwości portu bass-reflex), to bas w takim monitorze ma szanse na to, żeby być lepiej kontrolowany niż w monitorach z bass-refleksem z przodu. Dlaczego? Ponieważ bass-reflex z przodu jest trzecim źródłem fal na panelu czołowym monitora dwudrożnego, a czym więcej tych źródeł i czym większa między nimi odległość, tym trudniej uzyskać spójność w bliskim polu odsłuchowym (w dalszym polu nie ma to już większego znaczenia i dlatego monitory średniego pola i główne prawie zawsze mają bass-reflex z przodu). Kolejna korzyść z umieszczenia portu z tyłu to brak słyszalnych turbulencji biorących się z przepływu powietrza przez tunel portu – jeśli są, to nie słychać ich w takim stopniu, w jakim można by je było usłyszeć, gdyby port znajdował się z przodu.

monitory_4_1Małe monitorki i bass-reflex z przodu? Trochę to ryzykowne, ale niektórzy producenci robią na przykład dwa wąskie wyloty po obu stronach przetwornika wysokich tonów (swego czasu tak robił Genelec w swoich małych monitorach, teraz już stosuje to tylko w dużych), komasując wszystkie źródła dźwięku jak najbliżej siebie. Teoretycznie port bass-refleksu z przodu pozwala ustawić monitory bliżej ściany, a nawet w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Tu jednak nie jestem już pewny, czy to takie oczywiste. Zbyt często spotykałem się z tym, że nawet monitory z bass-refleksem z przodu dość mocno reagowały na ich odległość od ściany. Fale o niskich częstotliwościach nie mają takich właściwości kierunkowych jak te o wyższych, a zatem każda twarda i niepochłaniająca energii przegroda umieszczona w pobliżu ich źródła ma wpływ na ich zachowanie się.
Podsumujmy ten temat następująco. W bliskim polu odsłuchowym, z jakim mamy do czynienia w typowych domowych studiach, kontrola niskich tonów zawsze będzie bardzo trudna, bez względu na rodzaj i rozmieszczenie portu bass-reflex. Wcale nie jest przypadkiem to, że klasycznymi odsłuchami bliskiego pola stały się Yamaha NS-10M i Auratone 5C, ponieważ obie to konstrukcje zamknięte. Taki monitor trudno jednak dzisiaj sprzedać (mówię o konstrukcji zamkniętej), ponieważ emitowany przez niego bas jest niewystarczający dla współczesnych użytkowników.

monitory_4_2Subwoofer? Czemu nie? Jeśli robimy ścieżki efektowe albo muzykę do gier, to jak najbardziej. Jeśli jednak robimy „tradycyjną” muzykę i do tego w małym pomieszczeniu, to bardzo trudno będzie uzyskać optymalną spójność brzmienia w zakresie niskich tonów. Owszem, bas będzie lepiej słyszalny, ale będzie jakby „odklejony” od pozostałych pasm. Można się nauczyć pracować na takim systemie i znam wiele przykładów bardzo udanych połączeń monitorów zamkniętych z subwooferem, ale zawsze jest to trochę loteria, z tym mniejszym prawdopodobieństwem wygrania, im mniejsze jest pomieszczenie, w którym taki odsłuch ma grać.
„Panie Wróblewski! To co mam w końcu wybrać? Bo jak na razie, to wszystko ma jakieś wady!”. Bo tak właśnie jest. Każda konstrukcja akustyczna to pewien kompromis, a w grę wchodzą takie zmienne jak kształt, wielkość i adaptacja akustyczna pomieszczenia, rozmieszczenie monitorów i innych elementów umeblowania/aparatury, że o cenie i konstrukcji samych monitorów nawet nie wspomnę. W skrajnych przypadkach, gdy sam mam problem z porównaniem konkretnych modeli, to czekam na jakiś ciepły, słoneczny i bezwietrzny dzień, wystawiam sobie stół na trawę za domem, gdzie do najbliżej przeszkody akustycznej pod postacią ściany mam jakieś 8 metrów i sobie słucham.
Słucham? Że fale odbijają się od ziemi? No jasne, że tak! Ale czy w studiu, w którym te monitory będą pracować, nie ma podłogi? Chodzi się w powietrzu albo po stalowej siatce, jak w komorze bezechowej? Nie da rady, podłoga być musi i choćby dlatego pomiary w komorze bezechowej są bardzo cenne dla konstruktorów i mogą być materiałem dla wiarygodnych porównań, ale w praktyce nie powiedzą całej prawdy o monitorach. Policzmy szybko w pamięci: nawet jeśli zapomnimy o obecności ścian i sufitu, to podłoga jest twardą, niepochłaniającą niskich tonów przegrodą, która w znacznym stopniu odbija ich energię. Przeciętna odległość monitorów od podłogi wynosi ok. 1,5 metra (licząc z grubsza i po skosie). 1,5 metra odpowiada długości fali o częstotliwości ok. 227 Hz (340 dzielimy przez 1,5). Na pewno zatem przy tej częstotliwości nastąpi jakieś zafalowanie na charakterystyce nawet najbardziej wyrównanych pasmowo monitorów. Powiem więcej: pojawi się ono także przy 454 Hz, czyli oktawę wyżej.
Zostawmy jednak na boku te wszystkie wyliczenia. Nie jesteśmy przecież fizykami tylko ludźmi zajmującymi się muzyką. Po prostu posłuchajmy naszych monitorów pamiętając o tym, że każdy ma swoje wady. Ale niech te wady nie przysłonią Wam ich zalet (jeśli w ogóle takie są…). Ciąg dalszy nastąpi.
Tomasz Wróblewski
Pogadanka Na Temat, cz. 1
Pogadanka Na Temat, cz. 2
Pogadanka Na Temat, cz. 3

Pogadanka Na Temat. Monitory, cz. 3

Opublikowano przez

monitory_3Wracamy do tematu bass-refleksu, o którym pisałem we wcześniejszym poście. Bass-reflex jest bardzo powszechnie stosowany w większości produkowanych obecnie zestawów głośnikowych, i choć po lekturze poprzedniego odcinka Pogadanek Na Temat można było odnieść wrażenie, że to „samo zło”, to w praktyce wcale tak nie jest. Fakt natomiast jest taki, że w małych obudowach bardzo trudno zaimplementować taki bass-reflex, który nie zaburzy charakterystyki impulsowej w zakresie niskich tonów, zwłaszcza gdy sam głośnik niskotonowy należy do grupy budżetowych i nie mając wystarczającej sprawności w zakresie najniższych tonów nie potrafi zapanować nad rezonansem pojawiającym się przy częstotliwości, do której bass-reflex został wstrojony. Jeśli jednak zastosujemy dobrej klasy głośnik z odpowiednio sztywnym zawieszeniem i dużą sprawnością, a do tego zaprojektujemy bass-reflex tak, by miał stosunkowo małą dobroć (czyli jego rezonans był odpowiednio szeroki), to można uzyskać bardzo dobre efekty jeśli chodzi o przetwarzanie basu.
Poniżej pokazano charakterystykę takiej właśnie konstrukcji. Przy uwzględnieniu spadku efektywności o 6 dB można założyć, że działanie bass-refleksu pokrywa tu zakres dwóch oktaw, co nie wynika tylko z odpowiednich wymiarów obudowy i portu bass-reflex, ale też z faktu małej podatności woofera na zjawisko rezonansu przy konkretnej częstotliwości, rozszerzającego swą pracą granice działania tego swoistego filtru pasmowego, jakim jest cały system bass-reflex.
bass_reflex_3
Wniosek jest taki: można skonstruować dobrze brzmiący mały monitor z bass-refleksem, trzeba tylko sporo popracować z doborem parametrów obudowy, portu bass-reflex i właściwego głośnika. Owszem, istnieje szereg narzędzi programowych pozwalających na wyliczenie wielu aspektów związanych z pracą konkretnego modelu głośnika w konkretnej obudowie z bass-refleksem jednak w rzeczywistości pojawia się tak wiele składowych (wliczając w to właściwości mechaniczne obudowy, materiał z jakiej ją wykonano, sposób zamocowania głośnika itp.), że nie obejdzie się bez wykonania szeregu prototypów, porównywania ich i dobierania optymalnych rozwiązań na drodze eksperymentów. Przypomnę, że mówimy tylko o bass-refleksie, a szerzej o przetwarzaniu niskich tonów. A gdzie jeszcze praca w zakresie środka, wysokich tonów, zdolność do reprodukcji właściwej przestrzeni i szereg innych elementów, które decydują o klasie monitora? Nie pomylę się za bardzo, jeśli porównam konstrukcję monitora do konstrukcji instrumentów akustycznych. Niby wszystkie skrzypce, gitary, wiolonczele i kontrabasy zbudowane są tak samo, ale jak potrafią się różnić brzmieniowo!
Wróćmy jednak do naszego bass-refleksu. Często słyszę pytanie: które rozwiązanie jest lepsze – bass-reflex z przodu czy z tyłu? A może u góry? Takie właśnie rozwiązanie przyjęto w monitorze, którego charakterystykę zamieściłem wyżej.
Bass-reflex z tyłu to możliwość zmniejszenia gabarytów monitora i zmniejszenie słyszalności turbulencji przy przepływie mas powietrza przez wylot otworu. Z kolei trzeba pamiętać, że sporo energii promieniowanej jest do tyłu, fale odbijają się od tylnej ściany i w dość przypadkowy sposób sumują się z falami wytwarzanymi przez przednią część membrany. Zachowanie się niskich tonów jest zatem trudne do przewidzenia. Ktoś może powiedzieć, że przecież można wytłumić przestrzeń za monitorami, aby uniknąć odbicia. No tak, ale równie dobrze można po prostu zasłonić wylot bass-refleksu. Wprawdzie żadna gąbka nie pochłonie energii aż tak niskich częstotliwości, ale taki zabieg spowoduje zmniejszenie dobroci układu bass-reflex, a w konsekwencji rozszerzenie szerokości jego rezonansu, co może (choć nie musi) okazać się dobrym pomysłem. W każdym razie, gdy pojawiają się problemy z odsłuchem najniższych tonów można spróbować tego rozwiązania. O ile pamiętam, swego czasu kilku producentów dołączało takie gąbki zasłaniające bass-reflex, aby użytkownik we własnym zakresie mógł sprawdzić, jak to działa w praktyce.
Na dziś to wszystko, choć temat bass-refleksu nie został jeszcze wyczerpany i wrócimy do niego wkrótce.
Tomasz Wróblewski

Pogadanka Na Temat. Monitory, cz. 2

Opublikowano przez

monitory_2Skonstruowanie taniego i w miarę przydatnego monitora z grupy tzw. budżetowych to trudna sprawa. Paradoksalnie, często dużo trudniejsza niż wykonanie monitora wysokiej klasy. O ile w tym drugim przypadku należy postępować zgodnie z regułami, czyli dobrać odpowiednie przetworniki (zazwyczaj dość kosztowne), zamontować je w starannie obliczonej skrzynce, a następnie metodą wielokrotnych pomiarów, odsłuchów i drobnych zmian zbliżać się do założonego celu, to w przypadku monitorów budżetowych jest inaczej. Tutaj trzeba tanie głośniki obsadzić w jak najtańszej obudowie, dopasować je tak, aby zagrały w miarę przyzwoicie, zrobić dość ciekawy design i sporo zainwestować w reklamę. Do tego jeszcze do minimum trzeba skrócić okres projektowania, pomiarów i testów odsłuchowych, bo po prostu nie ma na to czasu. Za pół roku, a najdalej za rok, musi wyjść kolejny model, bo w przeciwnym razie wypadamy z handlu.Czytaj dalej

Pogadanka Na Temat. Monitory, część 1

Opublikowano przez

JBL_M2Przed premierą nowego wydawnictwa 0dB.pl, o którym więcej szczegółów już wkrótce, postanowiłem opublikować cykl pogadanek z nim związanych i sygnalizujących jego tematykę, treść i zawartość. Potraktujcie to jako swego rodzaju wprowadzenie, siłą rzeczy mocno skrócone i w odcinkach. W pierwszych naszych Pogadankach Na Temat zajmiemy się bliżej kwestiom studyjnych monitorów odsłuchowych, a potem poruszymy szereg innych, nie mniej pasjonujących tematów.

Na rynku odsłuchów do domowego i projektowego studia nagrań dominują monitory bliskiego pola. Jeśli pominąć problemy z przetwarzaniem niskich tonów, wynikające z charakteru samego pomieszczenia, stanowią one całkiem niezłe rozwiązanie w zakresie odsłuchu nawet na poziomie półprofesjonalnym. Biorąc pod uwagę fakt, że przez długie lata zawodowi realizatorzy korzystali z takich monitorów jak Auratone czy Yamaha NS10 (zresztą korzystają z nich do dziś, sam mam na biurku klony Auratonów, czyli Avantone), zdecydowana większość współcześnie produkowanych zestawów monitorowych – które na ogół mają lepsze parametry jakościowe niż wspomniane dwa klasyki – może bez większych problemów być wykorzystana jako dość wiarygodny odsłuch w domowym studiu. Trzeba jednak pamiętać, że monitor monitorowi nierówny i z ceną budżetowych na ogół rozwiązań związane są pewne kompromisy.Czytaj dalej

SPL Phonitor 2

Opublikowano przez

phonitorNiemiecka firma SPL wypuściła na rynek nową wersją swojego udanego wzmacniacza słuchawkowego z 2008 roku. Phonitor 2 kontynuuje chlubną tradycję swojego poprzednika, dodatkowo oferując kilka nowych rozwiązań. Phonitor to urządzenie, które ma za zadanie uczynić ze słuchawek kompletne i samowystarczalne środowisko odsłuchowe. Inżynierom firmy SPL udało się to osiągnąć dzięki zastosowaniu wzmacniaczy zasilanych napięciem 120V, czyli kilkukrotnie wyższym niż w standardowych układach audio. Pozwoliło to na zdecydowane zwiększenie zakresu dynamiki oraz jakości odtwarzanego dźwięku.
Phonitor dzięki pokrętłom dostępnym na przednim panelu pozwala na regulację obrazu stereo, dzięki czemu możemy spróbować odtworzyć na słuchawkach charakter fizycznego pomieszczenia odsłuchowego (stwarzając nawet wrażenie przesłuchów pomiędzy kanałem lewym i prawym) . Dodatkowo Phonitor 2 oferuje możliwość podłączenia aktywnych monitorów oraz współpracuje ze słuchawkami z impedancją zaczynającą się już od 10 omów. Phonitor2 to urządzenie skierowane przede wszystkim do tych, którzy cenią wysoką jakość bez względu na cenę. Ta zaś – sugerowana przez producenta – wynosi 1.649 euro.
I choć w pracy z miksem materiału muzycznego nie da się uniknąć stosowania monitorów odsłuchowych (miks w całości zrealizowany na słuchawkach nie ma szans obronić się przy odsłuchu na głośnikach), to jednak dobre słuchawki zasilane z dobrego wzmacniacza powinny być na wyposażeniu każdego studia – choćby jako punkt odniesienia w przypadku problemów z separacją czy do wychwytywania niektórych, słabo słyszalnych na głośnikach elementów.

Monitor Behringera kasuje zestawy hi-end…

Opublikowano przez

B2031Ta informacja jest na tyle intrygująca, że postanowiłem przytoczyć ją w pełnym tłumaczeniu:
Doktor Earl R. Geddes, autorytet w projektowaniu głośników, przeprowadza w sposób naukowy niezależne, ślepe testy odsłuchowe oraz serie testów pomiarowych z uwzględnieniem charakterystyk kierunkowych, zrealizowanych w jego laboratorium. Niedawno trafiły do niego monitory Behringer Truth B2031A i w wyniku badań doktor Geddes uznał, że reprezentują one tę samą klasę co znacznie droższe od nich zestawy hi-endowe Linkwitz Orion. Jak napisał: „Byłem całkowicie pod wrażeniem efektywności monitorów Behringer. To bardzo zaawansowany projekt, którego konstrukcja wykazuje się szeregiem bardzo ciekawych rozwiązań”. Szef marketingu firmy Behringer stwierdził: „Jesteśmy zadowoleni, że dr Geddes osobiście zajął się testami monitorów B2031A, i nie jesteśmy zaskoczeni ich wynikami. Głośniki te są wykorzystywane przez najbardziej wymagających ekspertów z zakresu dźwięku na świecie”.
Tyle informacja prasowa. Doktor Geddes jest autorem książki o przetwornikach audio, pisywał dla magazynów zajmujących się tą tematyką i ma swoją firmę, która wytwarza różnego typu monitory oraz zajmuje się szeroko rozumianymi pomiarami. Wygłasza też odczyty i funkcjonuje w branży jako niezależny specjalista. Opinia, pod którą się podpisał, może się wielu osobom wydać na tyle kontrowersyjna, że mogą podejrzewać jakiś ukryty cel tej kampanii. Ale skoro pan doktor dysponuje pomiarami i ma wyniki ślepych testów, to nie bardzo jest z czym polemizować. Tym bardziej, że póki co nie można się z nimi zapoznać.

Estrada i Studio Plus nr 3

Opublikowano przez

Ukazał się w sprzedaży kolejny, trzeci już numer kwartalnika Estrada i Studio Plus, tym razem poświęcony monitorom studyjnym. Redagując go starałem się zamieścić w nim jak największą ilość przydatnych informacji, które pozwolą Wam wybrać pierwsze (lub nowe) monitory do Waszego studia (domowego lub projektowego). Omawiamy w nim budowę monitorów, cechy szczególne różnych konstrukcji, a przede wszystkim to, jak konkretne rozwiązania sprawdzają się w praktyce i na co zwracać uwagę przed zakupem i w trakcie użytkowania monitorów. Znalazło się też miejsce na omówienie problematyki związanej ze stosowaniem subwooferów, praktyczne porady dotyczące odczytywania charakterystyk częstotliwościowych (po raz kolejny zwracam uwagę na fakt, że sama charakterystyka to tylko część prawdy o tym, jak dane monitory prezentują dźwięk i że w praktyce pojawia się znacznie więcej czynników, często zupełnie niemierzalnych, mających wpływ na finalny efekt brzmieniowy). Dużo miejsca poświęciliśmy zestawieniu ponad 200 modeli monitorów dostępnych na naszym rynku, z uwzględnieniem ich podstawowych parametrów oraz ceny detalicznej. Do magazynu dołączona jest płyta DVD z zestawem różnego typu sygnałów testowych, które pozwalają sprawdzić sam odsłuch jak i akustykę naszego pomieszczenia (o której adaptacji też sporo piszemy w tym wydaniu EiS Plus).
Trzeci numer magazynu Estrada i Studio Plus można nabyć w salonach pracy i empikach na terenie całego kraju oraz za pośrednictwem witryny Ulubiony Kiosk.

Eve Audio SC205 (recenzja)

Opublikowano przez

W historii przemysłu pro-audio bardzo często zdarzało się, że założyciele lub współzałożyciele firmy, która odniosła rynkowy sukces, zakładali inne firmy, o podobnym profilu, ale o nieco innej filozofii produktów. Tak też stało się w przypadku firmy Adam Audio, której współtwórca i były prezes Roland Stenz oraz Kerstin Mischke, była szefowa marketingu, założyli wspólnie nową firmę o nazwie Eve Audio, produkującą monitory studyjne.
Charakterystyczną cechą monitorów Eve Audio są woofery z wyjątkowo sztywną membraną z kompozytu na bazie struktury plastra miodu (SilverCone – stąd nazwa aktualnie dostępnych modeli: SC). Nowością w monitorach Eve Audio jest gałka na panelu czołowym, która jest typowym enkoderem z funkcją przycisku, otoczonym diodami sygnalizującymi pozycję. Gałką tą regulujemy nie tylko głośność, ale też wyciszamy monitory i regulujemy ustawienia trzech typów filtrów.
Elektronika monitorów w znacznej mierze opiera się na DSP i konwersji analogowo-cyfrowej zrealizowanej za pośrednictwem wysokiej klasy przetworników Burr-Brown. Na drodze cyfrowej realizowane są przede wszystkim dostępne w monitorze filtry oraz odpowiednie korekcje fazy sygnału.
Aktualnie na stronie internetowej firmy Eve Audio znajdziemy całą gamę modeli monitorów oraz subwooferów, z których w czasie pisania tego tekstu dostępne były tylko dwa: SC204 z 4-calowym wooferem oraz SC205, który jest przedmiotem niniejszej recenzji.Czytaj dalej